Bye, bye Szeged

Dzisiaj kończymy naszą węgierską przygodę. Opuszczamy nasze apartamenty. Dziewczyny z Marsa u nas na Deaku czekają na przyjazd naszych węgierskich przyjaciół, którzy odwiozą nas na dworzec. Jeszcze wypełniamy ostatnie ankiety ewaluacyjne :), pakujemy walizki na podróż powrotną. Po południu szefowa wraz z synem Gaborem oraz Adrienne zapakują nas do swych samochodów :) i zawiozą na dworzec kolejowy na pociąg relacji Szeged- Budapeszt. A tam niezawodna Bea  znów będzie nam pomocna przy pokonaniu trasy pomiędzy budapesztańskimi  dworcami Nyugati a Keleti.

Jeszcze ostatni spacer po mieście. Ostatnie zdjęcia:

I..................."Bye, bye" Szeged :).



Pociąg Budapeszt Keleti- Kraków Główny zabiera nas do domów, do Krakowa, do Polski.

Segedyńskie reminiscencje

Powoli dobiega koniec naszego wolontariatu w  Szegedzie. Czas na podsumowania :).Sadzę, że założenia programowe projektu zrealizowałyśmy i że nasze działania potwierdziły powiedzenie "Polak, Węgier dwa bratanki".My pokazałyśmy bratankom, że jesteśmy kreatywne, otwarte na propozycje, interesujące się historią,kulturą, życiem codziennym braci Madziarów. Dzięki pobytowi tam w Szegedzie, mieście położonym gdzieś daleko pod serbską granicą, wiemy: co to jest mangalica, co to jest turul, co dla Węgrów znaczy słowo 'Trianon".

  Szeged to miasto papryki ( tu urodził się Janos Kotanyi, twórca firmy produkującej przyprawy) i niezliczonej ilości pomników.To miasto salami "Pick". Miasto Uniwersytetu istniejącego nieprzerwanie od 1872 r., a  założonego w Kolozsvar, na terenie obecnej Rumunii). Miasto kąpieliska "Anna Bath". Miasto, w którym życie płynie zdecydowanie wolniej niż np. w Krakowie. Klimatu tego miasta nie oddadzą blogowe wpisy, ani zdjęcia, by poczuć Szeged  trzeba tam być.

 My  ze swej strony przekazałyśmy naszym gospodarzom kawałek historii i kultury Polski, Były prezentacje o Polsce,o  Krakowie, o naszych tańcach, muzyce, o edukacji. Myślę, że sprawdziłyśmy się jako ambasadorki :) polskiej kultury. Tej przez duże "K" i tej codziennej.

A teraz niech przemówią :) zdjęcia.

Najpierw te z papryką i salami:

A teraz kilka zdjęć pomników, których w mieście jest niezliczona ilość:

Bigos day :)

Dzisiaj bardzo pracowity dzień, szczególnie dla naszych koleżanek z Marsa ( na placu, o takiej nazwie mieszkają Ania i Iza). Od rana szykują u siebie w mieszkaniu typowo polską potrawę-bigos, którym wszyscy będziemy się raczyć podczas ostatniego już  spotkania w domu szefowej "TAN-FOLYAM". Żeby wszyscy cudzoziemcy wiedzieli co jedzą Ania przygotowała krótką informację na temat: skąd? z czego? od jak dawna? :), która przedstawi przed . Po południu dziewczyny i ich "dzieło w garze"  jadą wraz z Janoszem samochodem, a my z Magdą, korzystając z naszych kart, autobusem do bardzo ładnego, położonego za Cisą, domku przemiłej szefowej, której imienia ani prawidłowo wymówić, ani napisać nie sposób :). Tam odbywa się część oficjalna: prezentacja i konsumpcja bigosu, wręczenie pamiątkowych dyplomów, albumów "Polsko- węgierska czytanka historyczna" oraz mniej oficjalna: urodziny naszej koleżanki Izy oraz niekończące się rozmowy świadczące, że Polak i Węgier to rzeczywiście "bratanki".

Biblioteka uniwersytecka- TIK

Powoli zbliża się koniec naszego wolontariatu. Dzisiaj po raz ostatni byłyśmy w TIK-u, bibliotece Uniwersytetu w Szegedzie. Przepięknym, modernistycznym obiekcie, o którym na Wikipedii można znaleźć taką informację: 

W 2004 grudnia otworzyli nową bibliotekę Uniwersytetu Segedyńskiego, zwaną József Attila Tanulmányi és Információs Központ (Attila József Study and Information Center), krótko JATIK. Jest największą inwestycją wszech czasów Węgier, włożoną w edukację. Położony na placu Ady, nowoczesny budynek próbuje spełnić wszystkie wymagania studentów i wykładowców. Ma około 2 miliony woluminów. Oprócz sal komputerowych posiada także miejsce na przeprowadzanie różnego rodzaju konferencji (w głównej sali mieści się 700 osób). Jest jedną z największych bibliotek uniwersyteckich Europy Środkowo-Wschodniej (24.942 m²).

Tym razem celem naszych zajęć było poszukiwanie wspólnych elementów w muzyce. Zwieńczeniem naszych prac była kawiarenka :).Na parterze budynku biblioteki, wśród licznego grona studentów, zasiadła i nasza grupa. Przy herbacie i kawie została przedstawiona nam przez węgierskie szefowstwo strategia działań na następny, już ostatni, dzień naszego pobytu i prac wolontariackich.

Ten dzień miała więcej miłych akcentów. Kolejnym była propozycja ( nie wiem czyja, ale w sumie to nieważne :)), byśmy wybrali się do typowo węgierskiej restauracji. I tak się stało. Wraz z Evą, Adrienne, Erzabeth i Janoszem zjadłyśmy w iście węgierskiej restauracji iście węgierskie dania :).

.

Ogród Botaniczny

Dzisiaj Janosz zorganizował nam pozaprogramową wycieczkę do Ogrodu Botanicznego. Rośliny, ogrodnictwo są pasją tego biologa z wykształcenia, pracownika centrum badań Węgierskiej Akademii Nauk. Tutaj miał możliwość wykazania się i jednym i drugim: wiedzą i pasją.

A oto kilka zdjęć oddających klimat.

Füvészkert Botanical Garden Szeged 

Budapeszt w pigułce

Punktualnie o godz. 8 startujemy z naszą przewodniczką i przesympatycznym człowiek- Beą do Budapesztu. Miejsce: Szechenyi ter. Osoby: Iza, Magda i ja.Odległość Szeged- Budapeszt pokonujemy autostradą w ciągu 2 godzin. O 10,00 rozpoczynamy naszą przygodę. Każda z nas już kiedyś tu była. Jedne wcześniej, inne jak ja niedawno, bo 2 lata temu. Wszystkie jesteśmy jednakowo zauroczone stolicą Węgier. Monumentalnym budowlami. Mostami łączącymi Budę i Peszt. Pięknym Dunajem. 

Ani słowa, ani zdjęcia nie oddadzą urody, klimatu tej węgierskiej metropolii. Tam trzeba po prostu być :).

Katedra Świętego Macieja

Baszta Rybacka

W tle turul, mityczny ptak, który miała przyprowadzić Madziarów w miejsce obecnych Węgier

Widok na Parlament

Most Łańcuchowy

W tle oczywiście Parlament

Zoltan Maga- węgierski wirtuoz skrzypiec. Właśnie nagrywany jest program z jego udziałem

Hősök tere, nazywany również Placem Tysiąclecia lub Placem Millenijnym) to jeden z największych i najważniejszych placów w Budapeszcie

Dzień minął, jak z bicza strzelił i ani się obejrzałyśmy trzeba było wracać. Tym razem pociągiem. Wspaniała wycieczka. Cudowne miasto. Rewelacyjna przewodniczka.

Zupa rybna po segedyńsku

Oj, co to był za dzień !!!!!
Uroczy!!! W małej miejscowości Desk, pod Szegedem, w domu Adrienne i Janosza odbyło się wspólne węgiersko- polskie gotowanie zupy rybnej. Najpierw słów kilka o domu i jego otoczeniu. Nowoczesny, inny niż wszystkie "typowe" budynki na Węgrzech. Otoczony wspaniałą roślinnością, której wielkim fanem jest gospodarz. Było nie było pracownik Węgierskiej Akademii Nauk.

W rogu ogrodu specjalne miejsce na rozpalenie ognia i powieszenie bogracza, typowego węgierskiego kociołka. T właśnie w nim Adrienne będzie warzyć typowe węgierskie danie- zupę rybną. Gdy przyjechałyśmy w kociołku już bulgotała woda,do której wrzucone zostały rybki typu karasie i inna drobnica oraz  głowy karpi i cebula. Gotowanie to trwało kilka godzin. My uczestniczyłyśmy w procesie przecierania zawartości kociołka przez specjalne sita.
Oto my przy pracy:

Następnie przetarta masa uzupełniona wodą znalazła się ponownie w kociołku. Wrzucono do niej spore kawałki karpia. Całość posolono i wsypano wiadomo czego! Mnóstwo papryki, z której słynie Segedyn.

A oto efekt końcowy:

Dodać muszę, że wraz z nami zupę gotowało całe węgierskie stowarzyszenie wraz z żonami, mężami i dziećmi :)

O godzinie 19 wybiła godzina naszego powrotu do Szegedu, bo jutro skoro świt ruszamy z Beą do.......BUDAPESZTU!!!!!

Park Historyczny Opusztaszer

"Ópusztaszer to niewielka wioska w południowej części Węgier, położona około 30 km w kierunku północnym odSegedynu. Tym co przyciąga tu wielu turystów jest rozlokowany na okolicznym wzniesieniu Park Historyczny Ópusztaszer. To imponujące sanktuarium narodowe Węgrów założone zostało pod koniec XIX wieku w czasie obchodów 1000 lecia państwa węgierskiego. Park powstał w miejscu, gdzie według kroniki Anonymusa wodzowie plemion madziarskich przybyłych z nadwołżańskich stepów przysięgli wierność swemu księciu Arpadowi, tworząc w ten sposób zaczątek przyszłego państwa węgierskiego.
Największą atrakcję całego kompleksu stanowi słynna Panorama Fesztyego (Feszty-körkép), będąca odpowiednikiem naszej Panoramy Racławickiej. Obraz ten stworzony został w latach 1892-1894 przez słynnego węgierskiego malarza Árpáda Fesztyego z okazji obchodów tysiąclecia istnienia państwa węgierskiego. To ogromne płótno (120x15 metrów) przedstawia wszystkie ważne epizody z pochodu Madziarów ku swojej nowej ziemi. Obraz umieszczony jest w charakterystycznej rotundzie zaprojektowanej przez Istvána Nováka w duchu architektruy organicznej.
Pozostałe atrakcje Parku Historycznego Ópusztaszer to m in. odsłaniające relikty osady madziarskiej wykopaliska archeologiczne, pomnik wodza Madziarów - Arpada, kaplica ekumeniczna oraz skansen wsi Wielkiej Niziny Węgierskiej na którego terenie spotkać można tradycyjne karczmy, czy kramy z wyśmienitymi węgierskimi winami czy mieloną papryką."

My również z Janoszem i Andraszem odwiedziłyśmy to miejsce kultu Węgrów. Wszystko, co opisane zostało w zacytowanej powyżej  internetowej stronie turystycznej, widziałyśmy.Było interesująco. Jak zwykle wszystko zostało perfekcyjnie zorganizowane.Gospodarze z zaangażowaniem pokazywali nam bardzo ważne dla nich miejsce, Opusztaszer- źródło węgierskości.

Pomnik wodza Madziarów -Arpada

Rotunda z Panoramą przedstawiąjącą przejście plemion madziarskich przez Karpaty.

Skansen wsi Wielkiej Niziny Węgierskiej

Spotkanie w Domu Mniejszości Narodowych

Po południu w Domu Mniejszości Narodowych przy ulicy Osztrovskiego :) odbywa się spotkanie Polaków mieszkających w Szegedzie, Węgrów z "naszej" organizacji.  Spotkanie prowadzi Iwona, Polka z Warszawy, która jak wiele innych uczestniczek tego spotkania wyszła za mąż za Węgra i Węgry stały się jej nową ojczyzną. Jest szefową polskiej mniejszości.

Podczas  spotkania będzie  prezentacja Izy o Polsce, Małopolsce, o Krakowie. Przybywa coraz więcej osób więc kroimy z Magdą nasze wczoraj upieczone blachy z szarlotkami na maleńkie kawałeczki, które znikną później do ostatniego okruszka :). Spotkanie  uatrakcyjnią węgierskie tańce ludowe w wykonaniu pary zaproszonych tancerzy.

Szefowa "TAN-FOLYAM" wita przybyłych.

Czardasz

Iza prezentuje Polskę, Małopolskę i Kraków.

Janosz i ja wśród Polek zamieszkałych w Szegedzie.

Pracowita środa

Przed południem idziemy wraz z naszą węgierską przewodniczką, na którą mówimy Katia, bo uczy języka rosyjskiego na Uniwersytecie ( naprawdę ma na imię Koti- nie wiem jak należy pisać) zwiedzić kościół i klasztor Franciszkanów. Zwiedzanie wygląda tak: po obiekcie oprowadza nas Węgier, który posługuje się tylko ojczystym językiem. Katia tłumaczy  na rosyjski, a ja gdy jest taka potrzeba, a jest :) na polski. Obiekt ma 500-letnią historię. Z daleka widoczna jest jego biała bryła. To właśnie tu Franciszkanie zaczęli w swoich ogródkach hodować paprykę, która później rozprzestrzeniła się na całę Węgry, stając się przyprawą narodową.

A po południu w domu szefowej węgierskiej organizacji pieczemy polskie ciasto, które następnego dnia w Domu Mniejszości Narodowych będzie jedną z atrakcji spotkania ( ale o tym w kolejnym wpisie). Dzisiaj jest "Polish baking day". Szefową jestem JA:). Doskonałą podkuchenną Magda. Pozostałe koleżanki też pomagają- obierają jabłka, bo polskim ciastem jest szarlotka.A oto efekt tych działań !!!!

Gdzieś przy serbskiej granicy

W dwa samochody ruszamy z Szegedu, by o godzinie 14 w maleńkiej, węgierskiej miejscowości Bacsbokod uczestniczyć w podniosłej uroczystości odsłonięcia pomnika ku czci polskich lotników, którzy w sierpniu 1944, lecąc z pomocą walczącej Warszawie właśnie tutaj zostali zestrzeleni. Nasza delegacja składa się z Węgrów: Bei, Erzabeth, Andrasza oraz naszej polskiej grupy.Uroczystość niezwykle patriotyczna. Daleko od Polski, pod węgierskim, słonecznym niebem tłum ludzi. Wojskowych i cywili. Kompania honorowa Wojska Polskiego, żołnierze armii węgierskiej, polscy piloci, ambasador RP w Budapeszcie Roman Kowalski, ambasador honorowy z Szegedu Karol Biernacki, węgierscy oficjele. Hymny.Salwa honorowa. Robi wrażenie. Łza się kręci.....

Żołnierze węgierscy pełnią wartę przy odsłoniętym pomniku.

Nasza polska grupa z ambasadorem RP Panem Romanem Kowalskim.

Polsko- węgierska delegacja.